علاقه‌مندان ادبیات روسیه در ایران بسیارند. در این میان، نام لئو تولستوی بسیار شناخته شده است و آثاری مانند «جنگ و صلح» و «آناکارنینا» در میان خوانندگان ایرانی طرفداران بسیاری دارند. معرفی بهترین آثار تولستوی و شناخت کتاب‌های این نویسنده‌ی توانا، به شما امکان مطالعه برخی از مهم‌ترین رمان‌های ادبیات روسیه را خواهد داد. به همین دلیل در این مقاله به معرفی لئو تولستوی و معروف‌ترین رمان‌های این نویسنده بزرگ خواهیم پرداخت. لطفاً با ما همراه باشید.
لِو نیکولایویچ تولستوی، نهم سپتامبر ۱۸۲۸ میلادی در خانواده‌ای از بزرگان و با پیشینهٔ بسیار کهن در یاسنایا پالیانا (۱۶۰کیلومتری جنوب مسکو از تابع شهر تولا) متولد شد. او ابتدا در دانشگاه قازان و رشته زبان‌های شرقی مشغول به تحصیل گردید؛ اما پس از سه سال منصرف و به رشته حقوق وارد شد. با این حال، اندکی بعد (۱۸۴۷) و در پی ترک تحصیل به زادگاهش بازگشت. تولستوی در سال ۱۸۵۱ به ارتش پیوست. این نویسنده توانا هنگام خدمت در ارتش تزار، نوشتن به صورت حرفه‌ای را آغاز می‌کند. بودن در جنگ، دست‌مایه‌ای قوی برای نوشتن بزرگ‌ترین رمان‌ها و داستان‌های ادبیات روسیه، در دسترس او می‌گذارد و با نگاه جست‌وجوگرش میان مردم و اطرافیانش، نوشته‌هایش را پربارتر می‌کند.
دیدگاه سیاسی این نویسنده توانا، جهت‌گیری‌های مذهبی، پیشینه اشرافی و مخالفتی که با حکومت تزاری و سوسیالست‌ها داشت، او را به شخصیتی متضاد در میان نویسندگان روس تبدیل می‌کند. در واقع تولستوی خود را تنها طرفدار صلح و انسان دوستی و مخالف جنگ می‌داند و در آثارش بر این معانی تأکید دارد.
تولستوی در دوران حیاتش چندین رمان کوتاه و بلند، نمایشنامه و داستان کوتاه نوشت که برخی از آن‌ها در میان خوانندگان از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند. وی حتی در سال‌های ۱۹۰۱ و ۱۹۰۲ نامزد نوبل ادبیات شد؛ اما گفته می‌شود به دلیل عقاید مذهبی و تفکرات افراطی که با بالا رفتن سنش شدیدتر می‌شد، از دریافت این جایزه بازماند. البته در بررسی بهترین آثار تولستوی، نمی‌توان سلیقه خاص خوانندگان ایرانی را هم نادیده گرفت. در ادامه قصد داریم به معرفی بهترین آثار تولستوی بپردازیم. لطفاً با ما همراه باشید.
افرادی که خواندن رمان معروف جنگ و صلح از تولستوی را شروع می‌کنند، به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول سر در گم و ناخشنود شده، خواندن کتاب را یک اشتباه بزرگ می‌دانند و دسته‌ای دیگر با جریان رمان همراه می‌شوند و به یکی از لذت‌بخش‌ترین تجربیات کتاب‌خوانی خود دست پیدا خواهند کرد!
در واقع جنگ و صلح از حدود ۱۰۰۰ صفحه نوشته و ۵۸۰ شخصیت منحصربه‌فرد (برخی تاریخی، بسیاری نیز پرداخته شده)، تشکیل شده است. بنابراین اگر به دنبال مطالعه‌ای سبک و آسان هستید، از جنگ و صلح صرف‌نظر می‌کنید. با این حال، نباید از این شاهکار ادبیات روسیه به سادگی اجتناب کرد؛ زیرا هرکسی که این کار ظاهراً بزرگ را انجام می‌دهد، مطمئناً پاداش‌های فراوانی را که در میان صفحات رمان مدفون شده است، دریافت خواهد کرد.
این اثر بزرگ تولستوی، در رابطه با زندگی شبکه‌ای از خانواده‌های اشرافی روسی در زمان تهاجم ناپلئون نوشته شده است. شخصیت پردازی قوی با وجود تعداد زیادی از عناصر اصلی در رمان و جذابیتی که تا انتها حفظ می‌شود، از ویژگی‌های مهم این اثر است. با تمام این اوصاف، توصیه می‌کنیم اگر تا به حال به سراغ ادبیات روسیه نرفته‌اید، برای شروع این کتاب را انتخاب نکنید و به خواندن دیگر آثار تولستوی مشغول شوید.
آناکارنینا، یکی از بهترین آثار تولستوی و شاهکار سال 1877 است که تصویری واضح از جامعه معاصر روسیه را ترسیم می‌کند. آناکارنینا، داستان یک زن جامعه روسی را روایت می‌کند که در ابتدا در دام قراردادهای اجتماعی گرفتار شده، جرئت می‌کند ازدواج بدون عشق خود را به خاطر عشقی غیرقانونی ترک کند و با عواقب غم‌انگیزی روبرو می‌شود.
فئودور داستایفسکی، یکی دیگر از غول‌های ادبیات روسیه، آناکارنینا را یک «اثر هنری بی‌عیب» توصیف کرد؛ بنابراین اگر فقط یک رمان تولستوی را می‌خوانید، احتمالاً این رمان باید باشد. داستان جذاب این اثر و شخصیت پردازی کامل آن باعث شده است به یکی از محبوب‌ترین آثار تولستوی تبدیل شود.
این کتاب را بیانگر سرگذشت شخصی تولستوی می‌دانند. رستاخیز حاصل سال‌ها تجربه اندوزی او و چکیده‌ای از افکار این نویسنده بزرگ است.
ماجرای این کتاب درباره شخصی به نام دمیتری نخلیودوف می‌باشد. زمانی که او به عنوان یکی از اعضای هیئت‌منصفه به دادگاهی رفته است، دختری را در جایگاه متهمان می‌بیند که به جرم قتل دستگیر شده است. این دختر کاتیوشا نام دارد و نخلیدوف در زمان جوانی پس از برقراری رابطه، او را رها می‌کند. در دادگاه و پس از شنیدن داستان زندگی کاتیوشا که حالا ماسلاوا صدایش می‌زنند، به ناگهان راجع به تصوراتی که نسبت به خودش داشته است به تردید می‌افتد. او که تا آن زمان با غروری بسیار و خرسندی تمام خودش را انسانی شرافتمند و درستکار می‌دانست، به ناگاه خود را بابت بلاهایی که بر سر کاتیوشا آمده است مقصر می‌داند و از آن لحظه به بعد درد وجدان رهایش نمی‌کند و دست به تغییر خود و بهبود اوضاع می‌زند.
تولستوی زمانی دست به نوشتن کتاب رستاخیز (Resurrection) زد که در اوج شهرت و توانایی نویسندگی خود بود. بنابراین این کتاب یکی از بهترین و پخته‌ترین آثار او به حساب می‌آید.
برخلاف آثار بلند تولستوی، کتاب مرگ ایوان ایلیچ کوتاه و در عین حال بسیار تأثیرگذار است. این رمان به موضوع حساس مرگ می‌پردازد. زمانی که قاضی دادگاه عالی و قهرمان داستان، ایلیچ، برای اولین بار با مرگ اجتناب ناپذیر خود مواجه می‌شود، به کنکاش در افکاری می‌پردازد که در طول زندگی خود دور از ذهن می‌پنداشته است.
در واقع مرگ ایوان ایلیچ که در زمان بحران عمیق معنوی در زندگی شخصی تولستوی نوشته شده است، اوج او به دنبال یک وقفه 9 ساله پس از انتشار آناکارنینا می‌باشد. این رمان هنری که اغلب ژرف و به طرز وحشتناکی جذاب است، دید خواننده از نگاه تولستوی در فلسفه و اعتقادات نجات بخش مسیحیت را نیز توسعه می‌دهد؛ همان کاوشی که منجر به تکفیر او از کلیسای ارتدکس روسیه شد.
سونات کرویتزر که نام خود را از موسیقی موتسارت به همین نام گرفته است، رمان جنجالی و بحث برانگیز است که پس از انتشار در سال 1889 به سرعت توسط مقامات روسی سانسور شد.
تولستوی در این اثر کوتاه، جزئیات حسادت فزاینده شخصیت اصلی پوزدنیشف و در نهایت پارانویای همه‌گیر در مورد او، همسر و رابطه‌ای که با شریک موسیقی‌اش دارد را به تصویر می‌کشد. سونات کرویتسر، برداشت تولستوی را در مورد ریاکاری قراردادهای زناشویی قرن نوزدهم شرح می‌دهد. با ارزیابی نقش موسیقی، هنر، عشق و شهوت در جامعه و روابط پیچیده و چندوجهی بین دو جنس، این نقد روشنگر را نباید از دست داد.
در این مقاله سعی کردیم به معرفی بهترین آثار تولستوی بپردازیم. این نویسنده بزرگ ادبیات روسیه با توجه به طبقه اجتماعی و طرز فکرش، در روسیه و بسیاری از کشورهای جهان شناخته شده است. در صورتی که با ادبیات روسیه آشنایی چندانی ندارید یا کتاب‌های تولستوی را نخوانده‌اید، توصیه می‌کنیم از این نویسنده غافل نشوید؛ چراکه معمولاً در میان تمام فهرست‌ها در رابطه با صد کتابی که در طول زندگی باید خواند – و عناوینی از این قبیل – به چند اثر از تولستوی نیز بر خواهید خورد.
در پایان از این که تا انتها با ما همراه بودید سپاسگزاریم. لطفاً لینک این مقاله را با دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید تا آن‌ها نیز معرفی بهترین آثار تولستوی را از دست ندهند. همچنین می‌توانید نام دیگر نوشته‌های تولستوی که جای آن‌ها در این نوشته خالی است را از طریق کامنت بیان کنید. پیروز و موفق باشید.
مسعود عبدی
اختصاصی
